Ứng dụng AI và thực tế ảo trong xây dựng cầu đường và sân bay: xu hướng chuyển đổi số đến năm 2030

Ngành giao thông vận tải Việt Nam đang đứng trước bước chuyển mình mạnh mẽ với mục tiêu hoàn thành 100% chuyển đổi số toàn diện vào năm 2030. Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố bắt buộc để nâng cao hiệu quả và sự kết nối giữa các lĩnh vực giao thông, từ trung ương đến địa phương. Tại hội thảo khoa học về chuyển đổi số trong phát triển và quản lý hạ tầng giao thông vào ngày 7/10, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy nhấn mạnh sự quan trọng của xây dựng chính phủ điện tử và chuyển đổi số trong chiến lược phát triển ngành.

Bộ Giao thông Vận tải hiện đang triển khai Đề án xây dựng, quản lý và khai thác hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, với trọng tâm là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ thực tế ảo (VR) vào quy trình xây dựng và bảo trì các công trình giao thông quan trọng như cầu đường và sân bay.

1. Ứng dụng AI và thực tế ảo trong xây dựng cầu đường và sân bay

Ứng dụng AI và mô hình thông tin xây dựng (BIM): Việc áp dụng AI vào thiết kế và quản lý xây dựng giúp cải thiện đáng kể hiệu quả và độ chính xác trong các dự án cầu đường và sân bay. Mô hình BIM 3D, 4D, và 5D là một trong những công nghệ tiên tiến đang được tích hợp trong quá trình thiết kế, thi công và bảo trì hạ tầng giao thông. Các tổ chức tư vấn, nhà thầu và đơn vị xây dựng được khuyến khích áp dụng rộng rãi mô hình này để tối ưu hóa nguồn lực và giảm chi phí.

Ví dụ điển hình là dự án nâng cấp tuyến đường cao tốc Great Eastern ở Úc, sử dụng BIM đã giúp tiết kiệm 14% tổng chi phí và hoàn thành sớm hơn 3 tháng so với kế hoạch. Điều này cho thấy tiềm năng lớn của BIM trong việc giảm thiểu sai sót và tăng cường tính minh bạch trong quản lý dự án.

Thực tế ảo trong xây dựng sân bay: Tại Singapore, việc ứng dụng mô hình BIM và số hóa quy trình đã giúp sân bay Changi duy trì hoạt động liên tục mà không cần phải tạm dừng để xây dựng hay nâng cấp. Nhờ vào công nghệ thực tế ảo, các kỹ sư và nhà thầu có thể lên kế hoạch và thiết kế công trình mà không cần trực tiếp tới hiện trường, giúp giảm thời gian và chi phí xây dựng.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, công nghệ thực tế ảo không chỉ giúp mô phỏng các thiết kế mà còn hỗ trợ trong quá trình bảo trì và quản lý công trình. Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đang bắt đầu áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến này, tuy nhiên vẫn cần có sự đầu tư mạnh mẽ hơn nữa để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện.

Công nghệ bản sao kỹ thuật số (Digital Twin): Công nghệ này là bước tiến vượt bậc trong quản lý hạ tầng giao thông. Digital Twin tạo ra các mô hình số hóa của đối tượng thực, cho phép phân tích, dự đoán và ra quyết định dựa trên dữ liệu thời gian thực. Điều này cực kỳ quan trọng trong việc theo dõi và bảo trì các công trình giao thông, giúp giảm thiểu hư hỏng và tối ưu hóa quy trình vận hành.

Geo-enabled Technologies và lập bản đồ di động: Công nghệ này giúp thu thập dữ liệu lớn trong các dự án giao thông, từ đó phân tích và tối ưu hóa việc khảo sát, quản lý vòng đời dự án. Các thông tin vị trí địa lý được thu thập và chia sẻ trên nền tảng điện toán đám mây, cho phép truy cập từ xa, giúp quản lý dự án trở nên minh bạch và hiệu quả hơn.

2. Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong phát triển hạ tầng giao thông

Chuyển đổi số không chỉ là giải pháp cải tiến mà còn là yêu cầu bắt buộc để ngành giao thông vận tải Việt Nam bắt kịp với xu hướng toàn cầu. Việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến như AI, thực tế ảo, và mô hình BIM vào xây dựng và quản lý hạ tầng giao thông đang mang lại những hiệu quả rõ rệt trong việc tối ưu hóa nguồn lực, giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu suất.

Đến năm 2030, với mục tiêu hoàn thành 100% chuyển đổi số, ngành giao thông Việt Nam sẽ có cơ hội vươn lên mạnh mẽ, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của xã hội và góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước. Các doanh nghiệp cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ và nâng cao nhận thức về chuyển đổi số để không chỉ đảm bảo sự phát triển bền vững mà còn sẵn sàng đối mặt với những thách thức và cơ hội mới trong tương lai.

Với sự hỗ trợ từ chính phủ và sự đồng lòng của các doanh nghiệp, ngành giao thông hứa hẹn sẽ trở thành lĩnh vực tiên phong trong việc áp dụng công nghệ và số hóa, mang lại những bước tiến đột phá trong xây dựng và quản lý hạ tầng.